BẤT ĐỊNH LÀ “TRẠNG THÁI MỚI” – LÃNH ĐẠO LINH HOẠT CẦN LÀM GÌ?

Bất định là “trạng thái mới” 

Mở đầu chương trình, ông Nguyễn Vũ Duy Tuấn – Solution Expert of Talent Assessments Vietnam – đã dẫn dắt người tham dự đi qua bức tranh toàn cảnh về thị trường toàn cầu và Việt Nam, những “cú sốc vĩ mô” đang tạo ra làn sóng gián đoạn liên tục. 

Từ báo cáo của WEF, thị trường toàn cầu sẽ được định hình và chuyển đổi bởi những tiến bộ công nghệ, phân mảnh địa chính trị và bất ổn kinh tế. Theo McKinsey, có đến 84% nhà lãnh đạo toàn cầu cảm thấy chưa sẵn sàng cho những gián đoạn lớn hoặc đột giá trong tương lai, trong khi 60% thành viên hội đồng quản trị lo ngại doanh nghiệp chưa chuẩn bị đủ cho các khủng hoảng tiềm tàng. 

Bối cảnh này không loại trừ Việt Nam. Ba rủi ro chính mà doanh nghiệp trong nước đang đối mặt bao gồm: áp lực thuế quan, gián đoạn chuỗi cung ứng và bất ổn trong dòng vốn đầu tư nước ngoài. Ông cho rằng, trong “kỷ nguyên của sự bất định” này, khả năng quản trị chiến lược và đội ngũ trở thành yếu tố sống còn. 

Lãnh đạo giữa thời bất định – Giải pháp từ khoa học dữ liệu nhân sự 

Tiếp theo phần chia sẻ, bà Krista Pederson, Giám đốc Điều hành Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương của Hogan Assessments, với kinh nghiệm toàn cầu và chuyên môn sâu trong lĩnh vực đánh giá và đo lường nhân sự, đã mang đến một góc nhìn toàn cầu, khoa học và rất thực tiễn về cách doanh nghiệp có thể nâng cao năng lực lãnh đạo và đồng bộ chiến lược con người trong bối cảnh nhiều bất ổn hiện nay: “Trong những thời điểm khó đoán định, điều gì thực sự tạo nên khác biệt giữa một tổ chức ổn định và một tổ chức thất bại?” 

Bà cho rằng điều này không nằm ở quy mô hay ngân sách, mà chính là ở năng lực lãnh đạo cũng như cách tổ chức định nghĩa và đo lường yếu tố quan trọng này. 

Theo bà, lãnh đạo hiệu quả là người xây dựng và duy trì được đội ngũ hiệu suất cao, và điều này không thể đánh giá qua cảm tính hay hồ sơ lý lịch, mà phải được đo lường một cách khoa học qua dữ liệu tính cách. 

Bộ ba công cụ đánh giá toàn diện từ Hogan: HPI – HDS – MVPI 

Trong phần chia sẻ của mình, bà Krista Pederson cũng đã giới thiệu hệ thống công cụ đánh giá tính cách của Hogan – đã được ứng dụng trên hơn 11 triệu đánh giá tại 180 quốc gia, trở thành tiêu chuẩn toàn cầu trong việc đo lường và phát triển năng lực lãnh đạo một cách khoa học. 

•      HPI – The Bright Side (Mặt tích cực): Đo lường các điểm mạnh và điểm yếu trong công việc hàng ngày, những hành vi thường thấy khi cá nhân ở trạng thái “tốt nhất”. 
•      HDS – The Dark Side (Mặt hạn chế): Xác định các điểm mạnh bị lạm dụng hoặc xu hướng hành vi tiềm ẩn có thể cản trở sự nghiệp, đặc biệt trong môi trường áp lực cao. 
•      MVPI – The Inside (Giá trị nội tại): Phân tích mục tiêu, sở thích và động lực thúc đẩy hành vi – từ đó phản ánh văn hóa mà cá nhân sẽ kiến tạo trong tổ chức. 

Như bà Krista chia sẻ: Ai cũng có điểm mạnh – nhưng điểm mạnh đó có thực sự phù hợp với chiến lược của tổ chức không, đó mới là câu hỏi cần trả lời. 

Đồng bộ chiến lược kinh doanh với đặc điểm lãnh đạo: Mấu chốt của hiệu quả tổ chức 

Phần trọng tâm của chương trình, diễn giả Krista Pederson xoay quanh khái niệm “Strategic Alignment” – tức là sự đồng bộ giữa chiến lược kinh doanh và đặc điểm lãnh đạo. Bà minh họa bằng ba loại chiến lược phổ biến trong doanh nghiệp: 

•      Chiến lược đổi mới sáng tạo (Innovation-Focused): đòi hỏi lãnh đạo có tính cách cởi mở, chấp nhận rủi ro, thiên về tư duy đột phá. 
•      Chiến lược vận hành xuất sắc (Operational Excellence): phù hợp với lãnh đạo kỷ luật, thực tiễn, chú trọng hiệu quả và quy trình. 
•      Chiến lược lấy khách hàng làm trọng tâm (Customer-Centric): cần nhà lãnh đạo có sự đồng cảm, giao tiếp tốt và định hướng xây dựng quan hệ bền chặt. 

Bà cũng đưa ra các ví dụ điển hình về sự lệch pha giữa chiến lược và con người – khi tổ chức theo đuổi đổi mới nhưng lại bổ nhiệm lãnh đạo theo khuôn mẫu bảo thủ và tuân thủ quá mức, dẫn đến “sáng tạo bị bóp nghẹt từ trong trứng nước”. Qua các case study cụ thể, bà cho thấy hậu quả của sự lệch pha: 

• Doanh nghiệp muốn đổi mới nhưng lãnh đạo lại thiên về kiểm soát vận hành, làm bóp nghẹt sáng tạo. 
• Doanh nghiệp tập trung vào tiết kiệm chi phí nhưng lãnh đạo lại thích rủi ro cao, gây thất thoát nguồn lực. 

Để hỗ trợ doanh nghiệp chuyển hóa dữ liệu thành hành động, bà cũng gợi ý một lộ trình 5 bước nhằm đồng bộ hóa đặc điểm lãnh đạo với định hướng chiến lược: 

•      Xác định đặc tính lãnh đạo then chốt để hỗ trợ chiến lược kinh doanh. 
•      Thực hiện bài đánh giá tính cách để xác định đặc tính lãnh đạo. 
•      Xây dựng chương trình phát triển lãnh đạo phù hợp để vun đắp những hành vi cần thiết. 
•      Tích hợp phân tích tính cách vào quy trình tuyển chọn lãnh đạo để đảm bảo phù hợp với chiến lược. 
•      Rà soát và cải tiến liên tục (triết lý Kaizen) 

Ở phần gần cuối bài trình bày, bà Krista Pederson chia sẻ một ví dụ cụ thể về so sánh hai ứng viên lãnh đạo thông qua dữ liệu tính cách chi tiết từ Hogan. Cả hai đều có điểm cao về tham vọng và khả năng tìm tòi – tuy nhiên lại khác biệt rõ nét ở các yếu tố còn lại: 

•      Ứng viên 1: hướng ngoại, dám mạo hiểm, láu lỉnh và mạnh mẽ – nhưng lại có chỉ số thấp về sự tận tâm và kiểm soát chi tiết. 
•     Ứng viên 2: điềm tĩnh, tận tâm, thích giúp đỡ người khác và cẩn trọng – nhưng thiếu tính táo bạo và thiên về giải pháp an toàn. 

Dựa trên bảng phân tích trực quan, Hogan đưa ra khuyến nghị rõ ràng: Không có ứng viên "hoàn hảo" một cách tuyệt đối – mà chỉ có ứng viên phù hợp chiến lược tổ chức, tùy thuộc vào tổ chức đang ưu tiên sự đổi mới, sự ổn định vận hành hay sự gắn kết khách hàng. 

Đây chính là điểm khác biệt cốt lõi trong triết lý đánh giá của Hogan: Lựa chọn lãnh đạo không còn dựa trên cảm tính, mà dựa trên độ tương thích chiến lược có thể đo lường được. 

Đánh giá con người – Đồng bộ chiến lược – Vượt qua bất định

Bà Krista khép lại phần trình bày với lời kêu gọi cộng đồng nhân sự Việt Nam cùng chuyển dịch từ trực giác sang phân tích, từ kinh nghiệm sang minh chứng, để từ đó dẫn dắt tổ chức bước qua bất định bằng sự tự tin và định hướng rõ ràng.

Hội thảo “Xu thế thị trường: Những thách thức về chiến lược và con người” không chỉ dừng lại ở việc cập nhật những biến động toàn cầu, mà còn trao gửi đến cộng đồng nhân sự và lãnh đạo Việt Nam một hệ khung chiến lược rõ ràng, khoa học và có tính hành động – ở đó tính cách con người trở thành chất liệu trung tâm để tuyển chọn và phát triển lãnh đạo, vận hành tổ chức và kiến tạo tương lai.

Trong thời đại mà bất định là điều không thể tránh khỏi, thì sự thấu hiểu con người một cách khoa học và khách quan chính là lợi thế cạnh tranh bền vững nhất của mọi tổ chức. Với Hogan Assessments – đơn vị tiên phong toàn cầu trong khoa học đánh giá tính cách – và Talent Assessments Vietnam – đối tác ủy quyền chính thức của Hogan tại Việt Nam – đang mở ra cánh cửa cho các doanh nghiệp Việt tiếp cận hệ thống đánh giá nhân sự đẳng cấp quốc tế – một thế giới mà dữ liệu tính cách không chỉ nói lên con người là ai, mà còn giúp tổ chức biết ai sẽ dẫn lối tổ chức tiến về đâu – và theo cách nào.